V 2019 / 1

V 2019 / 1



7 grudnia 2018 r. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu oznaczył kolejne miejsce spoczynku w ramach prowadzonego projektu „Ocalamy”.  W tym dniu symbolem „Ojczyzna swojemu obrońcy” uhonorowany został grób prof. Lesława Węgrzynowskiego. W wydarzeniu uczestniczyła dr Katarzyna Pawlak-Weiss, zastępca Dyrektora Oddziału IPN we Wrocławiu, Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak, Dowódca Garnizonu Wrocław płk Dariusz Krzywdziński, ks. Paweł Cembrowicz, proboszcz wrocławskiej katedry oraz pracownicy Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa.

Lesław Węgrzynowski (1885 – 1956), farmakolog, ftyzjatra, pionier walki z gruźlicą w Polsce. W czasie I wojny światowej szef sanitarny w Legionie Wschodnim, żołnierz C.K Armii, dwukrotny uczestnik walk o Lwów (1918, 1939) a także żołnierz Armii Krajowej i Powstaniec Warszawski. Działacz Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Awansowany do stopnia Majora Lekarza 1.06.1919 r. Od 1945 r. Dyrektor Sanatoriów Przeciwgruźliczych w Bukowcu i Obornikach Śląskich. Związany ze środowiskiem naukowym Wrocławia. W 1951 r. usunięty z kadry naukowej Akademii Medycznej we Wrocławiu jako osoba „politycznie bez wartości”.

Zmarł 10 czerwca 1956 r. Jest pochowany na Cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu przy ul. Bujwida.

Uroczyste oznaczenie grobu poprzedziła laudacja wygłoszona przez dr. hab. Barbarę Mikłaszewską–Bruziewicz przybliżająca postać prof. Lesława Węgrzynowskiego.

Projekt „Ocalamy” prowadzony jest przy współpracy Instytutu Pamięci Narodowej oraz Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego.





Mjr dr Lesław Węgrzynowski uhonorowany we Wrocławiu - wojskowi lekarze na trwale wyrwali z mroku niepamięci zapomnianego bohatera ze Lwowa.

W dniu 14 maja 2019 roku  odbyła się uroczystość nadania imienia Lesława Ignacego Węgrzynowskiego (1885-1956) wrocławskiemu parkowi między ulicami Grabiszyńską, Kolejową i Szpitalną. Stanowiła ona symboliczne i  godne  zakończenie niemal trzyletnich starań dr. dr. Krzysztofa i Zbigniewa Kopocińskich o uhonorowanie w ten sposób tego wybitnego lekarza, oficera Wojska Polskiego, żołnierza Armii Krajowej. Był on jedyną osobą w polskiej historii, która pełniła wysoką funkcję w dwóch wielkich wydarzeniach historycznych determinujących dzieje naszego kraju w XX wieku: Obronie Lwowa w 1918 roku i Powstaniu Warszawskim w 1944 roku. 

Uroczystość przebiegła w ceremoniale wojskowym, wspaniałą oprawę zapewniła Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych oraz kompania honorowa wystawiona przez 2. Wojskowy Szpital Polowy. Znakomicie prezentowały się przybyłe poczty sztandarowe, które godnie reprezentowały swoje instytucje: Wojskową Izbę Lekarską, Kresowe Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawczego im. Orląt Lwowskich z Żar, Stowarzyszenie 42. Pułku Zmechanizowanego i 11. Brygady Zmechanizowanej z Żar, Dolnośląski Okręg Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Okręg Obszaru Lwowskiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Szkołę Podstawową nr 91 im. Orląt Lwowskich z Wrocławia. Uroczystość rozpoczęła się punktualnie o godzinie 11.00, po odegraniu hymnu państwowego głos zabrał prezes RL WIL ppłk rez. lek. Artur Płachta. Podziękował  on wszystkim za przybycie i wyraził radość z faktu, iż niemal trzyletnia walka dr.dr. Kopocińskich, członków Komisji Historycznej WIL,  została zakończona spektakularnym sukcesem, do którego przyczyniła się także społeczność lekarzy wojskowych zrzeszonych w WIL i popierających wniosek o uhonorowanie Lesława Węgrzynowskiego we Wrocławiu. Prezes WIL odczytał także list przesłany przez Prezesa Rady Ministrów RP Mateusza Morawieckiego, w którym znalazły się słowa: „...obowiązkiem płynącym z poczucia patriotyzmu jest przywracanie pamięci o bohaterach naszej historii (...) Dzisiejsza Rzeczpospolita swoją suwerenność zawdzięcza bohaterom takim jak major doktor Lesław Ignacy Węgrzynowski. Wierzę, że jego życie oraz dokonywane wybory były, są  i pozostaną cenną lekcją o wartościach dla nas – Polaków – najważniejszych. O wolności, o honorze, o odwadze (...) Chcę wyrazić swoją wdzięczność lekarzom 105. Kresowego Szpitala Wojskowego z Przychodnią w Żarach, Wojskowej Izbie Lekarskiej, Światowemu Związkowi Żołnierzy Armii Krajowej oraz wszystkim osobom, które przyczyniły się do uhonorowania zasług tego wybitnego Polaka. Dziękuję za Państwa zaangażowanie, konsekwencję i determinację w dążeniu do upowszechnienia wiedzy o jego niezwykłym życiu. Dziękuje za ten cenny wkład w budowanie naszej tożsamości narodowej...”. Podobny list do uczestników uroczystości skierował wojewoda lubuski Władysław Dajczak, co nie jest przypadkiem, gdyż postulatorzy pomysłu uhonorowania L.Węgrzynowskiego zamieszkują Ziemię Lubuską, gdzie większość stanowią Kresowianie i ich potomkowie, co nie może być obojętne dla gospodarza tego rejonu, także rodzinnie wywodzącego się z kresów wschodnich II RP.



Następnie głos zabrał dr Krzysztof Kopociński, który powitał wszystkich zaproszonych gości i podziękował za uświetnienie obecnością uroczystości. Prezydenta Wrocławia reprezentował dr Jacek Ossowski, Przewodniczący Rady Miejskiej Wrocławia poprzedniej kadencji, gdy radni przyjęli do rozpatrzenia wniosek dr.dr. Kopocińskich. W niezwykle znamienitym gronie nie zabrakło luminarzy świata medycyny, w tym m.in.: Wiceprezesa Naczelnej Rady Lekarskiej dr. Jacka Kozakiewicza, Prezesa Dolnośląskiej Izby Lekarskiej dr. Pawła Wróblewskiego. Na uroczystości ku czci wybitnego lekarza wojskowego i naukowca nie mogło także zabraknąć Dziekana Wydziału Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, prof. Jurka Olszewskiego. Przybyło znaczące grono wrocławskich naukowców,  w tym m.in. Prezes wrocławskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historii Nauk Medycznych prof. Barbara Bruziewicz-Mikłaszewska i dr Dariusz Lewera oraz  związany emocjonalnie z Żarami prof. Edward Białek z Instytutu Filologii Germańskiej. Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej reprezentował dyrektor wrocławskiego oddziału IPN dr Andrzej Drogoń, zaś dowódcę Garnizonu Wrocław płk Marek Brzezicha. W tak znamienitym gronie nie mogło oczywiście zabraknąć lekarzy wojskowych,  część z nich przybyła w galowych mundurach, co dodawało blasku całej ceremonii. Obecny był komendant 2. Wojskowego Szpitala Polowego płk lek. Jarosław Bukwald, zastępca komendanta 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką  ppłk lek. Marek Oryszczak. Ostatnią z wymienionych placówek reprezentował również ppłk dr Robert Leszek kierownik Klinicznego Oddziału Okulistyki, czołowego (jeśli nie najlepszego) w całym Wojsku Polskim w dziedzinie leczenia chorób oczu.  Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej reprezentowali prezesi trzech okręgów:  Leszek Kornosz (Lubuskiego), Stanisław Ułaszewski (Dolnośląski), Leopold Gomułkiewicz (Obszar Lwowski).  Na uroczystości poświęconej wybitnemu Lwowiakowi nie mogło zabraknąć środowisk kresowych, których przedstawiciele przybyli z różnych stron Polski. Z całą pewnością najliczniejszą grupę w tym gronie stanowili mieszkańcy Ziemi Lubuskiej, członkowie Klubu Tarnopolan, Kresowego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego im. Orląt Lwowskich oraz Kresowego Koła ŚZŻAK z Żar. Z Żar pojawiło się  także Stowarzyszenie 42. Pułku Zmechanizowanego i 11. Brygady Zmechanizowanej z płk. Krzysztofem Polusikiem na czele. Z Kędzierzyna-Koźla przyjechał Prezes Patriotycznego Związku Organizacji Kresowych i Kombatanckich Witold Listowski. Nie mogło również zabraknąć Szczepana Siekierki, prezesa Stowarzyszenia Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, osoby niezwykle zasłużonej dla utrwalenia pamięci ofiar ukraińskiego ludobójstwa.  Z Głogowa przybyła delegacja Głogowskiej Edukacji Kresowej z Jerzym Akielaszkiem na czele. Ordynariat polowy reprezentował ks. por. Błażej Woszczek.  Po przywitaniu wszystkich gości głos zabrał dr Zbigniew Kopociński, który przedstawił postać Lesława Węgrzynowskiego, naświetlił historię kilkuletnich starań o jego upamiętnienie we Wrocławiu oraz podziękował trzem głównym środowiskom, które wsparły starania dwóch lekarzy z Żar: Wojskowej Izbie Lekarskiej, Światowemu Związkowi Żołnierzy Armii Krajowej oraz środowiskom kresowym. Kolejnym mówcą był Wiceprezes Naczelnej Rady Lekarskiej dr Jacek Kozakiewicz, który w znakomitym wystąpieniu stwierdził m.in.: „...Niech ta dzisiejsza uroczystość będzie znakiem przywracania wartości, bo są rzeczy w życiu, które się tylko opłaca, a są rzeczy w życiu, które naprawdę warto. Naprawdę warto dla każdej wspólnoty, dla swojej rodziny, dla wspólnoty zawodowej, jak i dla umiłowanej ojczyzny (...) Chciałbym, w imieniu polskiej rodziny lekarskiej, złożyć bardzo serdeczne wyrazy podziękowania dla Panów doktorów Zbigniewa i Krzysztofa Kopocińskich. To są osoby, Szanowni Państwo, które w polskim środowisku lekarskim są szczególnie cenieni, bo są można powiedzieć spiritus movens  tych wszystkich historycznych przedsięwzięć i przywracania pamięci o tym, o czym niejednokrotnie w pogoni życia zapominamy...”. Następnie głos zabrał prof. Jurek Olszewski, który podziękował za piękną inicjatywę i podkreślił, że  dokłada starań, aby podchorążowie Wydziału Wojskowo-Lekarskiego byli szkoleni w oparciu o najlepsze wzorce osobowe, do których można z pewnością zaliczyć Lesława Węgrzynowskiego.  W imieniu Prezydenta Wrocławia glos zabrał dr Jacek Ossowski, który podziękował wszystkim zaangażowanym w proces uhonorowania w stolicy Dolnego Śląska bohaterskiego lekarza. Następnie dr Krzysztof Kopociński odczytał treść Uchwały nr V/104/19 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 21 lutego 2019 roku w sprawie nadania nazwy parkowi we Wrocławiu. Krótką modlitwę w intencji mjr. dr. Lesława Węgrzynowskiego odprawił kapelan ks. por. Błażej Woszczek. Dr. dr. Kopocińscy poprosili, co było wyrazem ich osobistego podziękowania za wsparcie udzielone ich walce, trzech prezesów reprezentujących główne środowiska angażujące się w  walkę o upamiętnienie lwowskiego medyka: Artura Płachtę (WIL), Leszka Kornosza (ŚZŻAK), Witolda Listowskiego (w imieniu całego środowiska kresowego), o dokonanie symbolicznego aktu nadania parkowi imienia Lesława Węgrzynowskiego poprzez odsłonięcie biało-czerwonej szarfy z tablicy z jego fotografią. Kolejnym punktem uroczystości był specjalny Lwowski Apel Pamięci znakomicie poprowadzony przez ppłk. Roberta Trelę, zakończony salwą honorową ku czci wszystkich Obrońców Lwowa i Ojczyzny. Pieśń Reprezentacyjna Wojska Polskiego oraz Marsz Mokotowa w hołdzie Powstańcom Warszawskim  zakończyły oficjalną część uroczystości. Finalnym etapem ceremonii były pamiątkowe fotografie, które z pewnością będą stanowiły cenną pamiątkę tego doniosłego wydarzenia.




Wielkie słowa podziękowania za zaangażowanie w organizację uroczystości należą się komendantowi  2. Wojskowego Szpitala  Polowego płk. Jarosławowi Bukwaldowi oraz jego podkomendnym, w tym ppłk. Robertowi Treli a także wspaniałym artystom z Orkiestry Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych we Wrocławiu. Podobne słowa należy skierować do Prezesa RL WIL Artura Płachty, który w pełni rozumiał znaczenia tego wydarzenia dla środowiska.









Niżej podpisani bardzo pięknie dziękują i nisko się kłaniają wszystkim osobom, które udzieliły nam wsparcia w walce o uhonorowanie we Wrocławiu Lesława Węgrzynowskiego oraz tym wszystkim, którzy uczestniczyli we wrocławskiej  uroczystości (szczególnie przybyłym z bardzo daleka!!!). Dla nas była to sprawa honoru, cieszymy się, że nie tylko dla nas.

Dr n. med. Zbigniew Kopociński

Dr n. med. Krzysztof Kopociński



Powrót